Belichaamde Professionaliteit

Belichaamd werken met ongemak, bezieling en resultaat

KERN cursus

Kernwoorden: belichaamde professionaliteit, tacit knowing, werken met voldoening en resultaat, het lichaam bij en na trauma, fysieke signalen en klachten, belichaamde kennis activeren

Leefwereld en systeemwereld
We ervaren onze omgeving via ons lichaam en de zintuigen. Toch betoogde Geert van der Laan (2006) dat de rationalisering van het (maatschappelijk) werk de ambachtelijkheid verdrong. Dit geldt ook voor het werk van veel sociale professionals. De systeemwereld van protocollen domineert over de leefwereld. Belichaming, menselijkheid en ontmoeting zijn onder druk komen te staan terwijl dit ‘ontmoeten’ eigenlijk de kern is van het vak. Hoe kunnen weten en handelen beter verbonden worden?

Belichaming cruciaal
Het ontwerp van de cursus belichaamde professionaliteit ontstaat uit dat besef: het sluit aan op de leefwereld. Belichaamde professionaliteit is daarmee altijd relationeel en slaat een brug naar vakkennis en wetenschap. Belichaamde professionaliteit komt tot uitdrukking in voelende en fysieke aanwezigheid dat lichaamssignalen waarneemt inclusief de reflectie daarop. Het maakt daarnaast gebruik van vakkennis om in contact met cliënten tot de kern van de zaak te komen. Lichaam, emotie en cognitie werken samen, net als in het driedelig brein. Deze balans leidt tot bezieling en belichaamde kennis. 
Belichaming is de gewaarwording van het lichaam en het besef dat dit het denken en voelen beïnvloedt. Het doorleefde spreekt in het lichaam. Belichaming leidt tot (meer) sensitieve aanwezigheid waarin lichaamssensaties, lichaamshoudingen, bewegingen en mimiek een plaats krijgen in het kennen en het weten en verbonden worden met emoties en cognitie.

Lichaamssensaties en tacit knowing
In lichamelijke houdingen en expressie, van zowel de cliënten als onszelf, is een schat aan kennis opgeslagen. Deze kennis en tacit knowing is meestal onbewust, maar we kunnen er onder andere via ervaringsgerichte werkvormen in combinatie met het lezen van literatuur mee leren werken. Kernvraag in deze cursus is hoe je diepgaand kunt leren vanuit het hele lichaam, zodat hulp ook bij complexe problemen vaker helpt en er meer presentie, voldoening en resultaat ontstaat in het werken met mensen.

Cursus en doel
In deze driedaagse cursus belichaamde professionaliteit waarvoor accreditatie is aangevraagd, onderzoeken we geweldstrauma door het lichaam centraal te stellen en maken we gebruik van verfijnde ervaringskennis, de zogenaamde tacit knowing.

Ik heb de leerkaartjes op mijn prikbord gehangen en gebruik er een die tussen het boek ligt welke ik aan het lezen ben. Als een reminder om stil te staan en te ervaren en als ankertjes voor Goed Werk. Bedankt Sietske voor de cursus, de wijze woorden en wijze blik.

Over de cursus ‘Belichaamde Professionaliteit’

Wat leer je?
• Werken aan getrainde waarneming. Lichaamssignalen beter leren benoemen en gevoelens kunnen vertalen naar woorden en acties met zeggingskracht aan de hand van procesmodel
• Bewustwording en beter begrip van de waarde van tacit knowing als versterking van de professionaliteit en het handelen
• Steviger staan, de taal van het eigen lichaam beter verstaan en alerter op het non-verbale gedrag van anderen en daardoor beter afstemmen, resoneren, spiegelen en duiden.
• Meer (belichaamde) presentie in het werk, creatiever en op maat werken: diepere gesprekken voeren met meer impact ook door tussentijds oefenen
• Meer voldoening in en bijdragen aan betekenisvol werk (leidraad wat is er nodig?) waarin belichaamde professionaliteit plaats krijgt

Doelgroep
Professionals die aan de aanpak van geweld (of een ander levensthema) werken, met jeugdigen, volwassenen, ouders, gezinnen, relaties, jonge kinderen en belangstelling hebben voor belichaamde professionaliteit en bereid zijn zichzelf en hun cliënten daarin te onderzoeken en gemotiveerd zijn om hun belichaamde professionaliteit verder te ontwikkelen in de praktijk van alledag en daarmee te oefenen en de wens hebben om op deze wijze waarde toe te voegen.

Voorwaarden en oefening
Inhoudelijk ligt het focus van deze cursus op het stoppen van geweld in relaties. Gemotiveerde deelnemers die met verwante thema’s werken zijn ook welkom. Voorwaarde voor instroom is dat professionals zich willen buigen over belichaming en reflecteren op de praktijkvraag van inhoudsdeskundige en coach Gerda Aarnink ’wat heb je al in de vingers dat je meer in de hand wilt krijgen?’ Voor het leereffect en vooral de impact kan het van belang zijn om met een collega tegelijkertijd de cursus te volgen en regelmatig tussentijds te sparren en te oefenen. Ook vergt elke bijeenkomst een stevige portie aan lees- en studiewerk.

Vijf inhoudelijke thema’s
Inhoudelijk richt de cursus zich op het lichaam in interactie bij en na (gewelds)trauma en de relatie tussen professional en client. Er is aandacht voor:
1) de waarneming van het lichaam in interactie in traumabehandeling (van der Kolk, Ogden en Fischer, Van Duin, Nicolai, Perry, Dijkstra)
2) de werking van het lichaam en lichaamswijsheid (van Laar, Sule, Meijer)
3) de stand van zaken rond geweld in relaties (Steketee et al, Movisie, Felitti, Dijkstra)
4) aandacht voor tacit knowing, verfijnde ervaringskennis en de reflectie daarop als een schatkamer in het donker met potentie voor transformatie en collectief leren (Polanyi, Dijkstra)
5) inbedding en belichaming (van der Laan, Wilson en Golonka, Van Buren-Molenaar).
Deze bronnen worden in de handleiding verder thematisch toegelicht.

Ik heb nog nooit een cursus gedaan waarbij ik zo gegrepen werd door de literatuur en niet kon stoppen met lezen! Dit werd gecombineerd met mooie en verdiepende werkvormen, waaronder ‘De Plooi’ welke door Sietske zelf is ontworpen.

Over de cursus ‘Belichaamde Professionaliteit’

Werkwijze, programma en toetsing
In het maken van contact en afstemmen zijn non-verbale aspecten cruciaal voor de kwaliteit van ons werk. Hoe oplettend zijn we in het opmerken van lichaamssignalen van onze cliënten en de eigen lichaamssensaties?
De driedaagse cursus heeft na elke cursusdag bewust 14 dagen tussentijd voor tussentijdse oefening, verwerking en voorbereiding waarin belichaming kern is. Er zijn verschillende vormen van toetsing: literatuurverwerking, belichaamde leervraag (bodyscan in samenwerking met een gastdocent), casusopdracht, mondelinge presentatie en reflectieopdracht aan het eind van de cursus.

Elke cursusdag vergt huiswerk, zoals het lezen van en reflecteren in de groep op circa 120 pagina’s literatuur. Daarnaast zijn er waarnemings- en praktijkopdrachten, oefening en het maken van een zogenaamde bodyscan als ondersteuning voor de leervraag. De tussentijdse opdrachten worden in de leeromgeving geplaatst.

De eerste dag wordt afgesloten met een belichaamde leervraag waar deelnemers een verdere portfolio bij maken en op reflecteren in hun eindverslag.
Tijdens de tweede dag wordt naast de bodyscan een casus rond belichaming ingebracht van maximaal 2 A-Vier aan de hand van specifieke kernvragen. In casuïstiek wordt wel vaker gezegd dat iemand hoofdpijn of juist buikpijn krijgt van niet-pluiszaken, maar wat als we het lichaam nadrukkelijker als ingang nemen om de casus en onze waarneming te laten spreken?
De derde cursusdag presenteert iedere deelnemer kort mondeling een belichamingskwestie die verbonden is aan het werk.
Binnen een week na de laatste cursusdag wordt de cursus voltooid met een schriftelijke reflectie, onder andere op de belichaamde leervraag en verdere praktijkacties.

Belangstelling en actie
Zowel in open aanbod als in company mogelijk vanaf het najaar van 2021. Meer weten? Neem dan contact op met info@ontplooiing.net

Aanmelding

Huiswerkopdrachten